آنچه از آيات و روايات
برداشت ميشود اين است كه نماز در مقايسه با ساير عبادتها از اهميت بيشتري
برخوردار است. امام صادق(ع) فرمودند:
«اول
ما يحاسب به العبد عن الصلو ه فاذا قبلت منه قبل سائرعمله واذا ردت عليه رد سائر
عمله»[1]
اولين امري كه به واسطة آن
بنده بازخواست ميشود، نماز است. چنانچه از او پذيرفته شود، ساير اعمال او نيز
پذيرفته ميشود و اگر قبول نشود، ساير اعمال او نيز رد ميشود.
در جوامع اسلامي، عدهاي
از مردم ناآگاه برخي از امور مستحبي و گاه بعضي سنتهاي معمولي جامعه را بر اقامة
نماز مقدم مي شمارند. يكي از مستحبات مورد توجه در جامعة ما سفر به اماكن
مقدس است. نزد برخي از مردم زيارت مكانهاي متبرك از بهجا آوردن نماز مهمتر است و
حتي در ميان راه اين سفرهاي مقدس، از گذاردن به موقع نماز غفلت ميورزند. اين
افراد گاهي امر واجبي را فداي امر مستحبي ميكنند و غافل از آنند كه نماز همواره
بر انسان واجب است و هيچ امر ديگري نميتواند جايگزين آن شود. بنابر نظر فقهاي
عظام اگر كسي بداند در راه زيارت مكانهاي مقدس از بهجا آوردن دو ركعت نماز واجب
باز ميماند، رفتن به آن زيارت براي او حرام ميشود.
گاهي مشاهده ميشود كه در
ايام سوگواري امام حسين(ع) عدهاي از محبان آن حضرت، مراسم سينهزني و نوحهخواني
را به اقامة نماز در اول وقت ترجيح ميدهند، درحاليكه امام حسين(ع) و ياران ايشان
براي زنده نگهداشتن نماز و تعظيم شعاير اسلام به شهادت رسيدند. شايسته است كه
شيعيان ائمه هدي توجه به اداي فريضة نماز را از پيشوايان بزرگ خود بياموزند.
يكي از بزرگان مورد اعتماد،اين حكايت را از يك
كتاب روايي نقل ميكرد، اينجانب روايت را
شخصاً نديدم، ولي به اعتماد آن شخص باز گو ميكنم:« شخصي براي سفر تجاري خدمت امام
صادق(ع) رسيد و از ايشان طلب استخاره كرد. امام(ع) جواب استخاره را بهگونهاي
فرمودند كه از آن برداشت ميشد كه رفتن به آن سفر مطلوب نيست. آن شخص بدون اعتنا
به استخاره به سفر رفت. از قضا در آن سفر سود فراواني به دست آورد. او با شگفتي
فراوان به خدمت امام صادق(ع) رسيد و گفت: اي فرزند رسول خدا! من براي سفر تجاري
نزد شما استخاره كرم و بد آمد، ولي بدون توجه به استخاره به مسافرت رفتم و در اين
سفر سود سرشاري نصيب من شد. امام(ع) تبسمي كردند و فرمودند: به خاطر داري كه در فلان منزل خسته بودي؟ نماز را اول وقت
نخواندي، به بعد موكول كردي،خوابت برد و صبح ديدي كه نمازت قضا شده است و اين كار
را از روي عمد هم انجام ندادي. آن شخص جواب داد: آري به خاطر دارم. امام صادق(ع)
فرمودند: اگر خداوند تمام دنيا را هم به تو بدهد،خسارت ناشي از فوت آن نماز جبران
نميشود.»
پي نوشت ها:
[1]. المحجه
البيضاء ، ج 1، صص 264-365.